با تجویز «تخم کبوتر» زمان طلایی گفتاردرمانی را از دست ندهید

مطبوعات فارس/ عطیه اشتری، با بیان اینکه طی سال‌های اخیر آگاهی خانواده‌ها از رشته گفتاردرمانی افزایش یافته اما هنوز هم در این زمینه نیازمند افزایش آگاهی هستیم، اظهار کرد: رشته گفتار درمانی دارای طیف فعالیت بسیار وسیعی است، اما برخی افراد تصور می‌کنند که گفتاردرمانی، صرفاً از طریق صحبت کردن انجام می‌شود.

اشتری با اشاره به شیوع برخی اختلالات گفتار و زبان و تاثیر گفتاردرمانی در درمان این اختلالات گفت: حدود ۵ تا ۱۵ درصد از افراد جامعه دچار اختلال خواندن و نوشتن، حدود هفت درصد دچار اختلال تکاملی زبان و حدود یک درصد از جامعه نیز دچار اختلال طیف اتیسم هستند؛ این به معنی آن است که درصد شیوع اختلالاتی که در گفتار درمانی با آنها سر و کار داریم در جامعه به نسبت بالاست و به این ترتیب اگر همه این افراد برای دریافت خدمات گفتاردرمانی مراجعه کنند، ما آمار بالایی از مراجعین را خواهیم داشت.

وی ادامه داد: خدمات گفتاردرمانی طیف سنی وسیعی را شامل می‌شود به این ترتیب که با استفاده از گفتار درمانی می‌توان بر روی مهارت‌های بلع و ارتباط نوزادی که به صورت نارس متولد و در NICU بستری می‌شود کار کرد تا فرد سالمندی که به دلیل سکته مغزی یا بیماری‌های پیش رونده دچار مشکلات ارتباطی، گفتار، زبان و بلع شده است، لذا کسانی که می‌توانند از خدمات گفتار درمانی استفاده کنند، میتوانند در محدوده های سنی مختلفی قرار داشته باشند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی با بیان اینکه در رشته گفتاردرمانی یا آسیب‌شناسی گفتار و زبان به شناسایی، ارزیابی، تشخیص و درمان انواع اختلالات گفتار، زبان، ارتباط و بلع می‌پردازیم و تمامی افرادی که دارای یکی از این اختلالات باشند جزو کسانی هستند که می‌توانند از خدمات گفتاردرمانی بهره‌مند شوند گفت: به عنوان مثال گفتاردرمانگر می‌تواند از طریق انجام برخی ماساژهای تخصصی که در داخل دهان و بر روی صورت نوزادان بستری در NICU انجام می‌دهد، کمک کند تا این نوزادان زودتر به مهارت بلعیدن و مکیدن برسند و نتایج تعدادی از مطالعات صورت گرفته در ایران نیز حاکی از اثر بخشی گفتاردرمانی در رسیدن سریعتر نوازدان نارس به تغذیه دهانی و کاهش مدت زمان بستری آنها است.

اشتری همچنین یادآور شد: کودکانی که دچار اختلالات رشدی گفتار و زبان (مانند تاخیر در صحبت کردن، مشکلات تلفظی، لکنت، کودکان دچار کم‌شنوایی، کودکان دچار اختلال طیف اتیسم، کودکان دچار ناتوانی ذهنی و کودکان دچار فلج مغزی، کودکان دچار شکاف لب و کام و ...) هستند نیز به دریافت خدمات گفتاردرمانی نیاز دارند.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی این نکته را نیز مطرح کرد که زبان نوشتاری بر پایه زبان شفاهی است، از این رو گروه دیگری از کودکانی که به خدمات گفتاردرمانی نیازمندند را کودکانی تشکیل می‌دهند که دچار مشکلات یادگیری و اختلال خواندن و نوشتن در مدرسه هستند. علاوه بر این، رشته گفتاردرمانی خدمات گسترده‌ای را به طیف وسیعی از افراد دارای انواع اختلالات گفتار و زبان در بزرگسالان از جمله اختلال لکنت، اختلالات صوت و انواع اختلالات گفتار، زبان و بلع ناشی از صدمات و سکته های مغزی ارائه می کند.

اشتری در ادامه در رابطه با میزان تاثیرات گفتاردرمانی نیز توضیحاتی ارائه داد و بیان کرد: گفتاردرمانی در اختلالات مختلف تاثیرگذار است، اما صرف اینکه خانواده فرد را برای گفتاردرمانی نزد متخصص بیاورد، کافی نیست؛ گفتاردرمانی یکی از رشته‌های توانبخشی است که روند درمان در آن طولانی و زمانبر است و نیاز به تمرین و تکرار فراوان طی زمان دارد و مانند رشته پزشکی نیست که ممکن است مشکل فرد با مصرف مقطعی دارو و یا تزریق آمپول برطرف شود؛ لذا لازم است تا خانواده در طی زمان تمرینات داده شده توسط گفتاردرمانگر را با فرد دچار اختلال کار کنند تا مغز او به تدریج توانمندی خود را به دست آورد.

اشتری با اشاره به اینکه اثر بخشی گفتاردرمانی به فاکتورهای مختلفی همچون سن فرد، نوع و میزان اختلال او، زمان مراجعه فرد به گفتاردرمانگر، میزان همکاری فرد و خانواده و... بستگی دارد، گفت: برخی خانواده‌ها می‌گویند که فرزندم را نزد گفتاردرمانگر بردم اما فایده نداشت و یا خانواده دیگری می‌گوید که فرزندم با گفتاردرمانی بهبود پیدا کرد، اما به این مسئله توجه نمی‌کنند که هر فردی دارای ویژگی‌های منحصر به فردی بوده و با فرد دیگر متفاوت است.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی افزود: در حال حاضر یکی از مسائل و باورهای نادرستی که در میان برخی افراد جامعه وجود دارد و مانع درمان به هنگام می‌شود این است که برخی افراد بر این باورند که کودکی که دیر صحبت می‌کند به دلیل اینکه پدر یا یکی از افراد فامیل هم دیر صحبت کرده، می‌توانند با خیال آسوده صبر کنند تا کودک خودش به حرف بیفتد و یا اینکه برخی تجویز می‌کنند به او تخم کبوتر داده شود تا به اصطلاح کودک زبانش باز شود و به این ترتیب زمان طلایی را بابت عدم مراجعه به موقع به گفتاردرمانی از دست می‌دهند و آینده کودک را با مخاطراتی مواجه می‌کنند، در صورتی که اگر به گفتاردرمانگر مراجعه کنند و ارزیابی و مشاوره‌های مناسب انجام شود، از عوارض بعدی که ممکن است به دلیل عدم مراجعه به گفتاردرمانگر رخ می دهد، پیشگیری خواهد شد.

وی تصریح کرد: بنابراین آگاهی‌رسانی به خانواده‌ها در این زمینه ها بسیار مهم است تا باورهای غلطی که در سطح افکار عمومی وجود دارد به تدریج تصحیح شود.

این عضو هیات علمی دانشگاه علوم توانبخشی و سلامت اجتماعی در ادامه به بیان برخی چالش‌های مهم رشته گفتاردرمانی پرداخت و افزود: به نظر می‌رسد اولین و بزرگترین چالش رشته گفتاردرمانی این است که این خدمت هنوز تحت پوشش بیمه قرار نگرفته است.

اشتری گفت: معمولا افرادی که از خدمات گفتاردرمانی استفاده می‌کنند همزمان نیاز دارند که از خدمات توانبخشی دیگری مانند کاردرمانی، فیزیوتراپی و... استفاده کنند و این هزینه‌ها برای خانواده‌ها کمرشکن است. به دلیل اینکه گفتاردرمانی یکی از رشته‌های توانبخشی است افراد باید به طور متوسط ۲ الی سه جلسه در هفته و برای مدت طولانی به گفتاردرمانگر مراجعه تا تاثیر مطلوبی از گفتاردرمانی دریافت کنند و بدون پوشش دهی بیمه، این جلسات متعدد فشار مالی زیادی را برای خانواده‌ها به همراه دارد، اما متاسفانه با وجود تلاش‌های فراوانی که تا به حال انجام شده، هنوز این رشته تحت پوشش بیمه قرار نگرفته است.