آغاز واکسیناسیون کرونا در کشور از سه‌شنبه

مطبوعات فارس/ دکتر سعید نمکی در آیین رونمایی از کارآزمایی بالینی واکسن موسسه سرم و واکسن سازی رازی (واکسن رازی کوو پارس) درباره زمان آغاز واکسیناسیون کرونا، گفت: خبر را شنیده اید که طبق قولی که داده بودیم که واکسیناسیون کرونا را قبل از ۲۲ بهمن در کشور آغاز کنیم. بر این اساس منابع مختلف را ارزیابی کردیم و تلاش کردیم که سالم ترین و کم خطرترین را از بین منابع انتخاب کنیم. گرچه واکسن امروز به یک کالای سیاسی تبدیل شده است که برای در فشار قرار دادن کشورهایی که با برخی قطب های قدرت مشکل دارند، استفاده می شود.

بر ما تاختند اما صبوری کردیم

وی افزود: واکسنی را که ما انتخاب کردیم از سبد کووکس بود که در این سبد واکسن های چینی، استرازنکا و.‌.. هم بودند که قرار است به ما برسد. ما فکر کردیم که ۱۶ میلیون و ۸۰۰ هزار دوز واکسن کووکس جوابگوی گروه آسیب پذیر ما نیست. زیرا برای هشت میلیون و ۴۰۰ هزار نفر استفاده خواهد شد. به همین دلیل واکسن های دیگری را از کشورهای مختلف و قبل از رسیدن واکسن خودمان ارزیابی کردیم که یکی از آن ها مجموعه اسپوتنیک روسیه بود. روزهای اول خیلی بر ما تاختند اما صبوری کردیم. زیرا قرارمان این است‌که وفا کنیم و ملامت کشیم و خوش باشیم که در طریقت ما کاهلی ست رنجیدن.

نمکی گفت: صبوری کردیم و دیدند که امروز آمریکایی ها میخواهند این واکسن را دریافت کنند. وقتی مشخص شد که استرازنکا در گروه های بالای ۵۵ سال ایمنی کافی نمی دهد، به سراغ اسپوتنیک رفت تا یک دوز از آن زده و دوز یادآور را استرازنکا تزریق کنند و اروپایی ها هم داوطلب ثبت و خرید این واکسن هستند.

واکسن معتبر و قابل اعتماد را به مردم تزریق می کنیم

وی گفت: ما به عنوان اولین کشوری که مذاکرات این واکسن را آغاز کردیم، اما خواستیم که پانزدهمین کشوری باشیم که آن را می خریم؛ زیرا دو اصل داشتیم اول اینکه واکسن باید فاز سه مطالعه انسانی را گذارنده باشد، در حالی که کشورهای همسایه که حرف از واکسیناسیون زدند، فاز آزمایش بالینی را شروع کردند اما ما میخواستیم همه آزمایشات در بیرون از مرزها گذشته باشد. دومین شرط هم این بود که حتما باید پنج شش کشور معتبر واکسن را ثبت کرده و تزریق شان را شروع کرده باشند تا ما خیالمان راحت باشد که به مردم یک واکسن معتبر و قابل اعتماد را تزریق می کنیم.

آغاز واکسیناسیون کرونا در کشور از سه شنبه
اعلام اولویت های تزریق

وی گفت: از روز سه شنبه اولین گروه هدف ما که در سند واکسیناسیون مورد تایید در ستاد ملی است که گروه خط مقدم دفاع سلامت هستند، واکسیناسیون شان را شروع می کنیم که شامل افرادی هستند که در ای سی یو کار می کنند. بعد از آن هم سراغ سایر کادر سلامت، گروه های آسیب پذیر در سرای سالمندان، سالمندان بالای ۶۵ سال و ...‌ مرحله به مرحله می رویم. سه شنبه صبح واکسیناسیون گروه های هدف را که در این دوره همکاران شاغل در ای سی یو ها هستند، شروع می کنیم.

وزیر بهداشت ادامه داد: جمهوری اسلامی ایران در مدیریت کرونا با لطف خدا و با همدلی و وفاق همچون دیگر بحران های ملی خوش درخشید. گرچه در جهان التهاب سنگینی از بیماری داریم و کشورهایی با زیرساخت های اقتصادی و بهداشتی بالا، در باتلاق کرونا مانده اند و متاسفانه هر روز مرگ های بیش از ۱۰۰۰ نفر را تجربه می کنند، اما جمهوری اسلامی ایران روزهای آرام تری را می گذارند و امیداوریم با ساده انگاری مردم و مسئولان، به دام روزهای سخت جدید نیفتیم.

آینده کووید19 قابل پیش بینی نیست

وی افزود: یکی از اقدامات در این مدت تکیه بر دانش داخلی برای ساخت واکسن بود. واکسن کووید ۱۹ واکسن ساده ای نیست، همانطور که ویروس کووید ۱۹ پیچیده است، ساخت واکسن آن هم بسیار پیچیده است. همان طور که آینده کووید ۱۹ خیلی قابل پیش بینی نیست و جهان دارد با آن شطرنج بازی می کند، آینده واکسیناسیون هم برای جهانیان خیلی روشن نیست و هیچکس هم نمیتوانند بگوید که چند درصد واکسن، آینده بیماری کووید_۱۹ را بیمه خواهد کرد و اجازه نخواهد داد که جهان در این ورطه بماند؛ این تشکیکی است که در ذهن تمام دانشمندان جهان وجود دارد، اما واکسن تنها چاره ای است که جهان اجبارا باید به آن فکر کند.

سه راه برای واکسیناسیون کرونا در ایران

نمکی گفت: در این راستا پلت فرم های مختلفی مورد بررسی قرار گرفت. ما این افتخار را داریم که روی همه این پلتفرم ها فکر کردیم و من به عنوان سرباز کوچک از نخستین لحظه در خدمت تک تک این عزیزان بودم. ما سه راه را برای پوشش واکسیناسیون طی کردیم؛ اول تکیه بر دانش داخل و شرکت های دانش بنیان و بضاعت های موجود در این سرزمین، دومین راه انتقال دانش فنی از بیرون از مرزها با گروه ها و کشورهایی که با ما رفتاری دوستانه‌ از سایرین داشتند. البته نه اینکه دانشمندان سایر نقاط جهان نخواهند با ما ارتباط داشته باشند، گاهی مردم یک کشور در بلای اندیشه های ستم خیز و انحصارطلب، مجبور به فاصله گیری می شوند.

نمکی اظهار کرد: فاصله ما با دانشمندان آمریکا و غرب به دلیل نظام های سلطه جویی است که اجازه دوستی و مودت بین قطب های دانش را نمی دهند. به همین دلیل سراغ کسانی رفتیم که هم صاحب دانش بودند و هم با ما رفتار دوستانه تری داشتند. انتقال دانش فنی از کوبا که در زمینه هپاتیت بی هم این تجربه را داشتیم و در زمینه پنوموکوک هم در پاستور این اقدام را دنبال می کنیم. همچنین با کشور روسیه که در زمینه تولید واکسن سابقه نسبتا درخشانی دارند.

وی گفت: راه سوم هم ورود واکسن از منابع مطمئن بود تا قبل از تولید واکسن در کشور خودمان از آن ها استفاده کنیم.

فاز اول تست انسانی واکسن "کووبرکت" رو به اتمام

وزیر بهداشت با اشاره به ساخت واکسن در داخل کشور، گفت: گروه های مختلفی در داخل کشور با پلتفرم های مختلف کار را شروع کردند که یکی از آن ها مجموعه برکت بود که اکنون فاز یک آزمایش بالینی اش در حال اتمام است و با موفقیت دارند وارد فاز دو می شوند. من هر روز و هر شب روند کار را بررسی کرده و آنچه را که برای اصلاح رویه به ذهنم می رسد، اعلام می کنم. کاری که در این مجموعه پیش می رود، یکی از علمی ترین و درست ترین شیوه هایی است که تا امروز رصد کرده ایم و امیدوارم با همین آهنگ و شتاب بتواند فاز دوم را هم پیش برد و یکی از افتخارات ملی برایمان به حساب بیاید.

نمکی گفت: اقدامی که در موسسه رازی شروع شد بسیار خوب بود. واکسن سازی خُم رنگ رزی نیست، بلکه بسیار پیچیده است. یک بخش آن آزمایشگاه است و بخشی هم تولید صنعتی آن است که هر یک از این فرآیندها و مراحل پیچیدگی های خاص خودش را دارد. اقدام بسیار بزرگی انجام شد.

سابقه واکسن سازی در ایران

وی با اشاره به اقداماتش در ۳۰ سال قبل که مسولیت بهداشت کشور را داشته است، اظهار کرد: انستیتو رازی و پاستور که یکی از سال ۱۲۹۹ و یکی هم در سال ۱۳۰۳ به عنوان دو مرکز علمی و تولیدی منطقه ایجاد شدند. زمانی که ما در منطقه واکسن می ساختیم، کسی در منطقه واکسن سازی نداشت. در آن زمان نهضتی علیه واکسن سازی در منطقه راه افتاده بود و میخواستند واکسن را ارزان کنند با این نیت که واکسن سازی های منطقه را تعطیل کنند. ما در پاستور واکسن هپاتیت می ساختیم. در آن زمان با دکتر میرشمسی در رازی آشنا شدم که یکی از درخواست هایشان از من این بود که قیمت فراورده ها را افزایش دهیم. زیرا شیوه ها نیمه صنعتی و هزینه بالا بود، من با ریسک خودم قیمت را هفت برابر کردم.

وزیر بهداشت گفت: آن زمان بی جهت سرم ضدعقرب می آوردیم که فایده ای هم نداشت و ارز کشور خارج می شد، همیشه هم عده ای برای خروج ارزها و سود حاضرند هر کاری بکنند. به هر حال آن زمان ۹ میلیون دلار ارز از ارز بهداشت برای این اقدامات دادیم.

ایران در ماه های آینده از قطبهای مهم واکسن جهان خواهد بود

برای ساخت واکسنهای نوپدید آماده ایم

نمکی گفت: من همواره دلم میخواست که رازی و پاستور رشد کنند و به عنوان قطب های این منطقه مطرح باشند که متاسفانه به دلایلی نشد و اتفاقاتی که باید رقم بخورد، در آن زمان رقم نخورد تا اینکه دست تقدیر دوباره ما را به دام وزارت بهداشت انداخت و این اتفاقات رخ داد. شاید یکی از نقاط مثبت کووید۱۹ این بود که ما یکبار دیگر نهضت واکسن سازی را در منطقه راه بیندازیم. ایران در آینده بسیار نزدیک با لطف خدا، تکیه بر دانش بومی و با همراهی همه عزیزان در ماه های اینده جمهوری اسلامی ایران یکی از قطب های مهم واکسن جهان خواهد شد. این ریل گذاشته شد و این راه گشوده شد. ما در آینده بسیار نزدیک بهترین واکسن های دنیا را خواهیم داشت. امیدوارم یک روز کووید۱۹ تمام شود اما وقتی ما صاحب زیرساخت و تکنولوژی شدیم و به بلوغ رسیدیم، برای ساخت همه واکسن های نوپدید آماده ایم. یک زیرساخت قابل استناد برای روزهای سخت کشور در آینده ایجاد کردیم.

قابلیتهای واکسن کرونا موسسه رازی

نمکی درباره واکسن کرونای موسسه رازی، گفت: واکسنی که در رازی ساخته می شود، اولین فرم واکسنی است که به این گونه در جهان دارد ساخته می شود که مجموعه ای از دوز استنشاقی به عنوان دوز یادآور و فرم نوترکیب است که می تواند سیستم ایمنی را تحریک کند. این واکسن بسیار کم عارضه است و این قابلیت را دارد که در صورت جهش، این دوز را باز طراحی کنیم و باتوجه به فرم های جهش یافته از آن استفاده کنیم‌. همچنین عارضه بسیار کمی دارد و با دوز استنشاقی می تواند کمک کند تا فرد به طور کلی قابلیت ناقل بودن ویروس را از دست بدهد که کار بسیار بزرگی است. امروز روز مبارکی است، ان شاءالله کارازمایی بالینی با دقت و وسواس شروع شد و امیدواریم بعد از کارازمایی های بالینی این واکسن را به عنوان گنجینه ای نفیس هم برای داخل و هم برای خارج عرضه کنیم.

واکسن ایرانی کرونا اوایل بهار به بازار می آید

نمکی همچنین گفت: خوشحالیم که علی رغم همه فشارها و شنا با دست های بسته در این اقیانوس پر بلا، چشم های ما باز بود و افق آینده را به خوبی دیدیم تا هم تخت بیمارستانی خالی داشته باشیم، چه برای بیماری کووید و چه برای بیمار غیرکووید، هم دارو به اندازه کافی داشته باشیم و... . سال ۱۳۹۸ با اینکه با سیل و زلزله مواجه بودیم و آنفلوآنزای H1N1 هم داشتیم و در اسفند ماه هم با کووید مواجه شدیم، یک میلیارد دلار کمتر از سال ۱۳۹۷ در دارو و تجهیزات ارزبری داشتیم. زیرا بر تولید داخل تکیه کردیم و اجازه ندادیم که اگر تولیدکننده ای در داخل بضاعت تولید دارد، همان دارو و تجهیزات را با ۵ تا ۱۰ برابر از بیرون از مرزها وارد کنیم. با این همدلی و وفاق انقلابی ایجاد شد. امسال هم با وجود کرونا، ما تا نیمه اول سال ۴۰ درصد ارز سال ۱۳۹۷ را دریافت کرده بودیم. در حالی که کرونا برای ما هزینه بسیار زیادی داشت. این هم افتخاری ملی است که توانستیم با کاهش ارزبری و تکیه بر تولید ملی راه را برای اعتلای فرآورده ملی باز کنیم و امیدواریم در اوایل بهار، اولین محصولات واکسن ملی ما هم به بازار بیاید و بقیه فرآورده ها هم بتوانند تا اوایل تابستان به این‌مجموعه بپیوندند و علاوه بر تامین واکسن مورد نیاز داخلی بتوانیم به عنوان قطب صادرات واکسن به همه کشورهای منطقه و جهان شناخته شویم.

نمکی تاکید کرد: البته این جلسه رونمایی از واکسن نیست، بلکه واکسن زمانی واکسن است که کل این مراحل را گذارنده باشد. ما امروز از فرآورده ای رونمایی کردیم که برای آزمایش بالینی بر روی انسان آماده است. فرآورده ای که امروز رونمایی شد، با زحمت فراوان بعد از گذراندن تست های حیوانی و تحت پروتکل های بسیار سختگیرانه برای تست روی انسان آماده شده است. زمانی پروانه واکسن خواهیم داد که تست ها با موفقیت طی شوند.