تشخیص دقیق محل ﮔﺴﻞ به صورت خودکار در کشور امکان‌پذیر شد

مطبوعات فارس/ مریم نوری، فارغ التحصیل دکترای دانشگاه صنعتی امیرکبیر و مجری طرح "شناسایی خودکار گسل در داده‌های لرزه‌نگاری با استفاده از برازش فرآیند گوسی"، گسل را یک پدیده تکتونیکی دانست که موجب جابجایی توده‌های سنگی و لایه‌های زمین شناسی در راستاهای مختلف می‌شود و گفت: گسل‌ها در علوم مهندسی نفت با اهمیت است؛ چراکه عدم تشخیص مناسب محل گسل و زمانبر بودن آن می‌تواند چالش‌های فراوانی در عملیات حفاری، فرآیند اکتشاف و مهندسی مخازن هیدروکربوری ایجاد کند؛ از این رو مطالعاتی را در این زمینه اجرایی کردیم.

وی اﻓﺰاﯾﺶ ﺳﺮﻋﺖ و دقت در ﺗﺸﺨﯿﺺ محل ﮔﺴﻞ به صورت خودکار در داده‌های لرزه‌نگاری را یکی از ویژگی‌های بارز این طرح نام برد و ادامه داد: علاوه برآن تحلیل ناهنجاری‌های دیگر مانند یافتن مرزهای گنبدهای نمکی درون داده‌های لرزه نگاری نیز مورد نظر بوده است.

نوری خاطر نشان کرد: برای تفسیر گسل بایستی کل داده سه بعدی توسط مفسر جاروب شود و اﯾﻦ ﻣﻮﺿﻮع ﺳﺒﺐ اﻓﺰاﯾﺶ زﻣﺎن ﺗﻔﺴﯿﺮ ﮔﺴﻞ و ﻧﯿﺰ ﻫﺰﯾﻨﻪ اﺿﺎﻓﯽ ﻣﯽﺷﻮد؛ از این رو در این پروژه تصمیم گرفتیم بر روی خودکار کردن شناسایی محل گسل درون داده‌های لرزه‌نگاری تحقیقات وسیعی صورت دهیم تا هم بتوانیم ﺳﺮﻋﺖ و دقت ﺗﺸﺨﯿﺺ محل ﮔﺴﻞ را افزایش و هم اثر خطای انسانی را کاهش دهیم تا از این طریق زمان و هزینه تفسیر گسل کاهش یابد.

محقق این طرح ادامه داد: با انجام این تحقیق توانستیم محل گسل را به صورت خودکار و با دقت بالاتری نسبت به روش‌های پیشین در داده‌های لرزه‌نگاری تشخیص دهیم. با شناسایی ناهنجاری با استفاده از برازش روش فرآیند گوسی مرز دانش جدیدی در علم ژئوفیزیک و اطلاعات لرزه‌نگاری باز شد که به پدیده‌هایی مانند گسل خوردگی و یا مرزهای گنبد نمکی به عنوان محل ناهنجاری جهانی در داده لرزه نگاری نگریسته شود.

وی عنوان کرد: به نظر می‌رسد بتوان علاوه بر گسل ناهنجاری‌های دیگری در اطلاعات لرزه نگاری را با این روش شناسایی کرد که بایستی مورد تحقیق و آزمایش بیشتر قرار گیرد.

نوری با بیان اینکه نتیجه این طرح در صنعت نفت و کلیه موسساتی که بر روی مطالعات زمین شناسی و تکنونیکی کار می‌کنند، قابل استفاده است، بیان کرد: در حال حاضر هم سعی داریم با همکاری اساتید راهنما و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد، طرح کامل شود و خروجی کار را به صورت یک نرم افزار در استخراج خودکار سطوح گسل تکمیل کنیم.

بر اساس اعلام دانشگاه امیرکبیر، اساتید راهنمای این پروژه دکتر حسین حسنی از دانشکده مهندسی معدن و متالورژی، دکتر عبدالرحیم جواهریان از دانشکده مهندسی نفت دانشگاه صنعتی امیرکبیر و استاد مشاور این پروژه دکتر حمیدرضا امین داور از دانشکده مهندسی برق، دکتر سیاوش ترابی دانش آموخته دکتری از دانشکده مهندسی نفت امیرکبیر و دکتر سیدعلی معلمی به عنوان مشاور صنعتی طرح بودند.